Merhaba
Bu yazimizda Microsoft’un yeni sunucu işletim sistemi olan Windows Server 2012 ile birlikte gelen DHCP Server Failover özelliğini anlatiyor olacağım. DHCP Server sahip olduğu görev nedeniyle network ortamimizda kritik sunucu rollerinden biridir. Bu nedenle ortamda bulunan DHCP Server rolünün herhangi bir şekilde devre dişi kalmasi ya da hizmet verememesi durumunda network ortamimizda bulunan clientlerimiz,mobil cihazlarimiz ya da network cihazlarimiza TCP/IP konfigürasyonunun dağıtılmamasında dolayi network yapımız içinde bulunan cihazlarimizin haberleşmesi olumsuz etkilenecektir. Böyle bir riske karşı Windows Server 2012 ile gelen ve yeni bir özellik olan DHCP Server Failover yapılandırmasi ile bu sorunlarin yaşanmasini engellemiş olacağız.
DHCP Server Failover yapı itibariyle iki şekilde çalışabilmektedir. Birinci DHCP Server Sunucusu ile İkinci DHCP Server sunucusunu Load balance ( Yük Dengelemesi ) ile aktif-aktif ya da ikinci DHCP Server Sunucusunu tamamen hot-standby yedekte bekleterek aktif-pasif olarak yapılandırabiliriz.
Kurulum ve yapılandırmaya geçmeden önce ortamimizla ilgili kısa bir bilgi aktarmak istiyorum.
Birinci sunucum WS12DC isminde ve üzerinde Active Directory Domain Services yapılandırılarak bakicubuk.local isminde bir domain ortami kurulmuştur. Birinci DHCP Server sunusu olarak bu sunucum görev yapacaktir.
İkinci sunucum WS12ADC isminde ve üzerinde Active Directory Domain Services yapılandırılarak Additional Domain Controller olarak yapımızda görev yapmaktadir. İkinci DHCP Server sunucusu olarak bu sunucum görev yapacaktir.
Server Manager konsolunu açıyoruz. Dashboard ekraninda Add roles and Features tikliyoruz. Dilerseniz sağ üst köşedeki Manage menüsünden Add Roles and Features ile rol ekleme sihirbazını açabiliriz.
Add Roles and Features Wizard bilgi ekrani geliyor karşımıza kuruluma devam etmek için Next diyerek devam ediyoruz.
Select Installation Type ekraninda Role-based or Features-based Installation kurulum standart bildiğimiz rol ve özelliklerin kurulumunu yapabileceğimiz bölümdür. Biz DHCP Server kurulumu yapacağımız için Role-based or Features-based Installation seçerek Next diyerek devam ediyoruz.
Select destination server ekraninda kurulumu hangi sunucu üzerinde yapılacak ise o sunucuyu seçmemiz gerekiyor. Benim ortamımda sadece WS12DC olduğu için ve DHCP Server rolünü bu sunucu üzerinde yapılandıracağım için bu sunucumu seçiyorum ve Next diyerek yapılandırmaya devam ediyoruz.
Select server roles ekraninda DHCP Server rolünün kurulumunu gerçekleştireceğimiz için DHCP Server işaretliyoruz.
DHCP Server rolünü seçtiğimizde Add Roles and Features Wizard ekrani geliyor karşımıza DHCP Server’i ile birlikte Remote Server Administration Tools altinda bulunan DHCP Server Tools özelliğininde kurulmasınu gerektiğini belirtiyor bizlere kurulumu devam etmek için Add Required Features diyerek Remote Server Administration Tools altinda bulunan bu özelliğinde kurulmasi sağlıyoruz.
DHCP Server kuruluma hazir Next diyerek devam ediyoruz.
Select features ekraninda DHCP Server ile birlikte kurulacak olan featuresleri görüyoruz. Bu arada bu ekranda da Windows Server 2012 ile birlikte bir çok yeni Features geldiğini görmekteyiz. DHCP Server kurulumu için herhangi bir features gerekli olmadiği için bu ekranda herhangi bir şeçim yapmiyorum ve Next diyerek yapılandıramaya devam ediyoruz.
DHCP Server ile ilgili özet bilgi ekranına göz atıp, DHCP Server kurulumunu Next diyerek başlatıyoruz.
Confirm installation selections ekraninda Install diyerek DHCP Server rolünün kuruluma başlıyoruz. DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandiktan sonra sunucunun otomatik olarak restart etmek istersek eğer Restart the destination server automatically if required seçeneğini işaretlememiz gerekiyor. Ben kurulum tamamlandiktan sonra otomatik olarak restart etmesi için bu seçeneği işaretliyoruz.
Restart the destination server automatically if required seçeneğini işaretlediğimde DHCP Server rolünün kurulumundan sonra eğer gerek duyarsa otomatik olarak sunucumun restart edeceği bilgisini veriyor bana Yes diyerek onay veriyoruz.
Install diyerek DHCP Server kuruluma başlıyoruz.
Installation progress ekraninda DHCP Server rolünün kurulumu gerçekleştiriliyor.
DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandıktan sonra Close diyerek kurulumu sonlandiriyoruz.
Server Manager Dashboard ekranında sağ üst kısımda gelen bayrak simgesine tıklayınca açılan Task detaylarında Post-deployment Configuration ilişkin bir hata aliyoruz. Complete DHCP configuration seçeneğine tikliyoruz.
DHCP Server yapılandirmasi için gerekli olan kullanıcı ayarlarini yapılandırıyoruz.
DHCP Server rolünün kurulumu tamamladiktan sonra DHCP Server konsolunu açıyoruz.
IPv4 üzerinden sağ tuş New Scope diyerek DHCP Server üzerinde bir Scope ( Havuz ) yapılandırmasi yapıyoruz.
Welcome to the New Scope Wizard ekranını geliyor karşımızı Next diyerek yapılandırmaya geçiyoruz.
Scope Name ekranı geliyor karşımıza. Name bölümünde yapılandıracağımız Scope ( Havuz ) için bir isim veriyoruz. Ben Domain ortamimin ismi olan bakicubuk.local veriyorum. Description bölümü zorunlu olmadığı için bu bölümü boş birakabiliriz ya da buraya bir açıklama belirtebilirsiniz. Next diyerek yapılandırmaya devam ediyoruz.
IP Address Range ekranı geliyor karşımıza Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümlerine yapılandıracağımız Scope ( Havuz ) için Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) belirtiyoruz.
Hemen alt bölümde bulunan Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) adresini yapılandırıyoruz ve bir sonraki yapılandırma için Next diyerek devam ediyoruz.
Add Exclusions and Delay ekranı geliyor karşımıza bir önceki IP Address Range ekranda yapılandırmış olduğumuz Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) aralığında bulunan IP adreslerinden DHCP Server tarafından dağıtılmasini istemediğimiz IP Adreslerini ya da IP Adresi varsa bunların dağıtılmamasi için bu ekranda yapılandırıyoruz.
Eğer DHCP Server tarafindan dağıtılmasini istemediğimiz IP Adresleri var ise Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümüne yazarak Add diyerek bunlarin dağıtılmamasini sağlayabiliriz.Eğer DHCP Server tarafindan tek bir tane IP Adresinin dağıtılmamasini istiyorsaniz bu IP Adresini hem Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) hem de End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) yazarak Add diyerek ekleyebiliriz. Gerekli yapılandırmayi tamamladiktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.
Lease Duration ekranında DHCP Server tarafindan dağıtılan TCP/IP konfigürasyonunun ortaminiza dahil olan cihazlara ne kadar süreyle kiralayacağını belirtiyoruz. Days bölümünde kaç gün Hours bölümünde kaç saat Minutes bölümünde kaç saniye kiralanacağını yapılandırabiliriz. Ben default olarak 8 günde herhangi bir değişiklik yapmadan Next diyerek yapılandıramaya devam ediyoruz.
Configure DHCP Options ekranı geliyor karşımıza DHCP Server IP Address ( IP Adresi ) ve Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) dışında DNS Servers,WINS Server, Router ( Default Gateways ) gibi konfigürasyonunun dağıtılmasini yapılandırmak için Yes, I want to configure these options later seçeneği seçili iken Next diyerek bunlari yapılandırmasina geçiyoruz.
Router ( Default Gateways ) yani Varsayilan Ağ Geçidi adresini yapılandırıyoruz burada ortamimizda bulunan Modem ya da Firewall gibi cihazlarimizin IP Address ( IP Adresi ) bilgisini yapılandırıyoruz. Next diyerek devam ediyoruz. IP address bölümüne Ip adresini yazarak Add diyoruz.
Domain Name and DNS Servers ekranında ortamimizda bulunan DNS Server bilgilerini yapılandırıyoruz. Parent domain bölümüne domain name otomatik olarak geliyor. Ben kurulumu Domain Controller üzerinden yapılandırdığım için Domain Name ve DNS Server bilgileri otomatik olarak geldi siz farkli bir sunucu üzerinden kurulumu yapılandırıyorsaniz eğer aşağıda anlaticam şekilde ortamdaki DNS Server sunucularini ip adreslerini yapılandırabilirsiniz.
IP Address bölümünde DNS Server’imizin Ip Adresini görüyoruz.
Benim ortamimda ayrica WS12ADC isminde Additional Domain Controller olarak görev yapan sunum mevcut bu sunucumun IP adresini ikinci DNS Server olarak eklemek için Server name bölününe yazarak Resolve tikliyoruz.
WS12ADC isminde Additional Domain Controller olarak görev yapan sunumumun DNS Server IP adresi IP address bölümüne geliyor listeye eklemek için Add diyoruz.
Domain Name ve DNS Server yapılandırmamı tamamliyorum Next diyerek devam ediyoruz.
WINS Servers ekraninda ortamimizda kullanmış olduğunuz bir WINS Server varsa WINS Server IP adresini yapılandırarak Next diyerek devam ediyoruz.
Active Scope ekranı geliyor karşımıza yapılandırmış olduğumuz Scope ( Havuz ) yapısının aktif olarak kullanılıp kullanılmayacağını soruyor bizlere yapılandırmış olduğumuz ayarlar aktif olarak kullanılmasi için Yes, I want to activate this scope now seçeneği seçili iken Next diyerek devam ediyoruz.
Completing the New Scope Wizard ekranında Finish diyerek yapılandırmayi sonlandiriyoruz.
DHCP Server konsolunda IPv4 bölümü altinda yapılandırmış olduğumuz bakicubuk.local ismindeki Scope ( Havuz ) yapısının geldiğini görüyoruz.
Birinci sunucum üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu ve Scope ( Havuz ) yapılandırmasini tamamliyoruz. Şimdi ikinci sunucum üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu gerçekleştirelim ve daha sonra da DHCP Failover yapılardirmasini yapalim. Load balance ( Yük Dengelemesi ) ile aktif-aktif ya da hot-standby yedekte bekleterek aktif-pasif olarak yapılandıracağız.
Server Manager konsolunu açıyoruz. Dashboard ekraninda Add roles and Features tikliyoruz. Dilerseniz sağ üst köşedeki Manage menüsünden Add Roles and Features ile rol ekleme sihirbazını açabiliriz.
Add Roles and Features Wizard bilgi ekrani geliyor karşımıza kuruluma devam etmek için Next diyerek devam ediyoruz.
Select Installation Type ekraninda Role-based or Features-based Installation kurulum standart bildiğimiz rol ve özelliklerin kurulumunu yapabileceğimiz bölümdür. Biz DHCP Server kurulumu yapacağımız için Role-based or Features-based Installation seçerek Next diyerek devam ediyoruz.
Select destination server ekraninda kurulumu hangi sunucu üzerinde yapılacak ise o sunucuyu seçmemiz gerekiyor. WS12ADC ismindeki sunucum üzerinde DHCP Server rolünü yapılandıracağım için onu seçiyorum. Next diyerek devam ediyorum.
Select server roles ekraninda DHCP Server rolünün kurulumunu gerçekleştireceğimiz için DHCP Server işaretliyoruz.
DHCP Server rolünü seçtiğimizde Add Roles and Features Wizard ekrani geliyor karşımıza DHCP Server’i ile birlikte Remote Server Administration Tools altinda bulunan DHCP Server Tools özelliğininde kurulmasınu gerektiğini belirtiyor bizlere kurulumu devam etmek için Add Required Features diyerek Remote Server Administration Tools altinda bulunan özelliklerinde kurulumlarini sağlıyoruz.
DHCP Server kuruluma hazir Next diyerek devam ediyoruz.
DHCP Server rolünün kurulumu için herhangi bir features gerekli olmadiği için bu ekranda herhangi bir şeçim yapmiyorum ve Next diyerek yapılandıramaya devam ediyorum.
DHCP Server ile ilgili özet bilgi ekranına göz atıp, DHCP Server kurulumunu Next diyerek başlatıyoruz.
Confirm installation selections ekraninda Install diyerek kuruluma başlıyoruz.
Installation progress ekraninda DHCP Server kurulumu gerçekleştiriliyor.
DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandıktan sonra Close diyerek kurulumu sonlandiriyoruz.
Server Manager Dashboard ekranında sağ üst kısımda gelen bayrak simgesine tıklayınca açılan Task detaylarında Post-deployment Configuration ilişkin bir hata aliyoruz. Complete DHCP configurationseçeneğine tikliyoruz.
DHCP Server yapılandirmasi için gerekli olan kullanıcı ayarlarini yapılandırıyoruz.
DHCP Server rolünün kurulumu tamamladiktan sonra WS12DC ismindeki birinci sunucum üzerinde DHCP Server konsolunu açıyorum ve DHCP Failover yapılandırmasini başlıyoruz.
Birinci DHCP Server sunucum olan WS12DC üzerinde DHCP Failover yapılandırmasi için oluşturmuş olduğum bakicubuk.local isminde Scope ( Havuz ) üzerinde sağ tuş diyerek gelen menü üzerinden Configure Failover seçeneğini seçerek DHCP Failover yapılandırmasini başlatiyoruz.
Introduction to DHCP Failover ekranın geliyor karşımıza bu ekranda High Availability ( Yüksek Erişilebilirlik ) özelliğinin yapımızda bulunan hangi Scope ( Havuz ) yapısında yapılandıracağını seçmemizi istiyor. Hangi Scope ( Havuz ) Load balance ( Yük Dengelemesi ) ile aktif-aktif ya da hot-standby yedekte bekleterek aktif-pasif olarak yapılandıracak isek bu aşama da seçiyoruz.
Select all diyerek ortamimizda birden fazla Scope ( Havuz ) var ise hepsini de bunu yapılandirmayi dahil edebiliriz. Benim ortamimda sadece bir adet olduğu için Next diyerek devame diyorum.
Specify the partner server to use for failover ekraninda Partner Server belirtmemiz gerekiyor bunun için Add Server tikliyoruz.
Add Server ekranında Browse bölümünde tiklayarak ikinci sunucum olan WS12ADC Active Directory ortamimda arayarak ekleyeceğim.
Partner Server olacak ikinci sunucum olan WS12ADC DHCP Server sunucumuzu yapılandırdıktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.
Create a new failover relationship ekranı geliyor karşımıza bu ekranda DHCP Failover yapılandırmamizi yapacağım ekrandir.
Relationship name : Yapılandırdığımız DHCP Failover yapısı için ismi görüyoruz.
Maximum client lead time (MCLT): Bu bölümde Scope ( Havuz ) yapılandırmasi sirasinda yapılandırmış olduğumuz kira süresine ek olarak yapılandırılan bölümdür. Bu bölümde DHCP Server sunucusu üzerinde 8 saat olarak kiralama süresi yapılandırdıysak eğer MCLT değeri de 1 saat ise, kira süresi toplamda 9 saat olacaktır. Bu MCLT değeri ikinci DHCP Server sunucuya gönderilerek kira sürelerine ilave edilmesi sağlanmış olur. Normalde RFC 2131 standartlarına göre DHCP Failover konfigürasyonunda ana DHCP sunucu bir istemciye kiraladığı ip adresine DHCPACK mesajı ile onay vermesi için kiralamaya ait kayıtların her iki DHCP sunucuya da kaydedilmesi gerekir. Böyle bir çalışma şekli DHCP performansını yavaşlatacağı için, birincil DHCP sunucu istemciye ip adresini verir ve DHCPACK ile de onaylar ve sonrasında bir replikasyon güncelleme paketi ile bu değişikliği replikasyon partneri olan ikinci DHCP sunucuya gönderir. Eğer birincil DHCP sunucu ile Failover Partner’I olan ikinci sunucu arasındaki iletişim koparsa bu durumda burada belirtilen MCLT süresi kadar süreyi kira sonuna ilave eder.
· Load Balance Mod: İki DHCP Server sunucusunu yük paylaşımı yaparak aktif – aktif olarak yapılandırmamızı sağlar. Load Balance Percentage bölümünde yapılandırma ile DHCP Server sunucuları TCP/IP konfigürasyonunun dağıtılmama yüzdesi ya da bir başka ifadeyle sunucular üzerine düşen yük dengesini belirlenir.
· Hot Standby Mod: Birinci DHCP Server sunucusunun aktif olarak çalıştığı,İkinci DHCP Server sunucunun da pasif olarak beklediği yapılandırma bölümüdür.
Eğer DHCP Failover yapılandırmasi Load balance ( Yük Dengelemesi ) olarak yapılandırılırsa iki DHCP Server sunucusu arasinda yük paylaşımı yapılarak DHCP Server sunucular arasında dengelenir. Bu yapılandırma ile ortamimizda bulunan iki DHCP Server sunucusu da ortamdaki cihazlara hizmet verecektir.
Eğer DHCP Failover yapılandırmasi Hot Standby olarak yapılandırılırsa WS12ADC ismindeki sunucum pasif olarak yapılandırılır ve WS12DC ismindeki sunucum Primary ( Birincil) olarak görev yapar ve TCP/IP konfigürasyonunun bir kopyasi WS12ADC ismindeki ikinci DHCP Server sunucum üzerinde yedeklenir. Bu yapılandırma ile ortamda WS12DC ismindeki sunucum Primary ( Birincil) olan DHCP Server sunucum aktif olarak hizmet verir. WS12DC ismindeki sunucum Primary ( Birincil) yaşanacak olan bir problemde ya da devre dışı kalmasi durumunda ikinci WS12ADC ismindeki ikinci DHCP Server sunucum devreye girerek TCP/IP konfigürasyonunun dağıtmaya devam eder.
Share Secret bölümüne iki sunucu arasindaki replikasyon için kullanılacak olan bir password belirliyoruz. Ve Next diyerek yapılandırmaya devam ediyoruz.
Bu ekran DHCP Failover yapılandırmasi seçimlerini görüyoruz Finish diyerek yapılandırmış olduğumuz DHCP Failover yapılandırılmasını başlatarak iki sunucu arasında bir replikasyonu başlatmiş oluyoruz.
Progress of failover configuration ekraninda yapılandırma tamamladıktan sonra Successful başarılı bir şekilde tamamlandiğini görüyoruz. Close diyerek DHCP Failover Wizard ekranini kapatiyoruz.
WS12DC üzerinde DHCP Server konsolu açtiğimizda DHCP Failover yapılandırmasi yaptığımız Scope ( Havuz ) üzerinde sağ tuş dediğimizde Deconfigure Failover , Replicate Scope ve Replicate Relationship özelliklerinin geldiğini görmekteyiz.
WS12ADC sunucumuz üzerinde IPv4 altına birinci sunucuda yapılandırmış olduğumuz Scope ( Havuz ) yapısının aynı şekilde replikasyona ile tüm konfigürasyonun geldiğini görüyoruz.
WS12ADC ismindeki sunucumun üzerine Address Pool, Address Leases, Reservations ve Scope Options gibi ayarların replikasyon ile geldiğini görüyoruz.
Şimdi yapılandırmış olduğumuz DHCP Failover özelliğinin replikasyonun çalıştığını kontrol etmek için oluşturmuş olduğumuz Scope ( Havuz ) üzerinde değişiklik yapalim.
WS12DC sunucum üzerinde sağ tuş Properties ile Scope ( Havuz ) özelliklerine giriyoruz.
General bölümünde bulunan Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümlerinde değişiklik yapalim.
Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) 192.168.2.10 olarak End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) 192.168.2.80 olarak değiştiriyorum. Ve yapılandırmayi tamamlamak için OK diyorum
WS12DC ismindeki birinci sunucum üzerinde yapmış olduğum bu Scope ( Havuz ) yapılandırmasi değişikliğinin belirttiğiniz süre sonunda replikasyon ile WS12ADC ismindeki ikinci sunucum üzerine aktarildiğini göreceksiniz. Ben bu süreyi beklemeden aralarindaki replikasyonu manuel olarak ikinci sunucum üzerine aktarilmasi için Scope ( Havuz ) üzerinde sağ tuş Replicate Relationship ya da Replicate Scope seçenekleri ile replikasyonu başlatıyoruz.
Replicate Relationship tüm Scope ( Havuz ) replikasyonunu başlatiyoruz. Replicate Scope seçeneği ise sadecece seçili Scope ( Havuz ) replikasyonunu başlatacaktir.
Karşımıza gelen DHCP ekraninda birinci sunucum üzerindeki yapmış olduğum yapılandırmanin partner olarak görev yapan ikinci sunucum üzerinde güncelleneceğini belirtiyor. OK ile onaylıyoruz.
Failover Scope Configuration Replication ekrani geliyor karşımıza bu ekranda ilgili Scope ( Havuz ) özelliklerinde, exclusion ayarlarında, Scope ( Havuz ) seçeneklerinde ve IP Adresi aralığı ayarlarında yapılan değişikliklerin replikasyon süreci ile ilgili bilgiler veriyor. Replikasyon tamamlandıktan sonra en altta successfully replicated to failover partner server ibaresini görmekteyiz.
Close ile Failover Scope Configuration Replication ekranindan çıkıyoruz.
WS12ADC üzerinde replikasyonu kontrol ediyoruz. Bunun için WS12ADC isimli ikinci sunucum üzerinde DHCP Server konsolunu açıyoruz ve Scope ( Havuz ) üzerinde sağ tuş Properties ile Scope ( Havuz ) özelliklerini açıyoruz.Gördüğünüz gibi IP Adresi araliğinin birinci sunucu üzerinde yapılandırdığımız şekliyle ikinci sunucum üzerine geldiğini görüyoruz.
Başka bir yazimizda görüşmek dileğiyle….
